Tasiemiec uzbrojony, tasiemiec samotny (Taenia solium)
Choroba: Tasiemczyca, cestodoza – (Taeniosis, Cestodosis)
Dane ogólne. Parazyt dwudomowy; żywicielem pośrednim jest świnia lub dzik, żywicielem ostatecznym jest człowiek.
Choroba: Tasiemczyca, cestodoza – (Taeniosis, Cestodosis)
Dane ogólne. Parazyt dwudomowy; żywicielem pośrednim jest świnia lub dzik, żywicielem ostatecznym jest człowiek.
Morfologia i anatomia
Główka wyposażona w 4 przyssawki i wieniec haczyków (22-32 sztuk). Główka szerokości około 1-1,5 mm, długość ciała 2-3 m. Człony maciczne mają szerokość około 6 mm a długość 12 mm, liczba proglotydów około 900. Barwa strobilum żółtawomleczna. Macica rozgałęziona, do 12 par odgałęzień, rzadko rozłożonych, w przeciwieństwie do tasiemca nieuzbrojonego (ponad 15 do 30 par rozgałęzień, gęsto ułożonych). Zapłodnione jaja są wydalane w członach wraz z kałem. W jajach zawarte są onkosfery.
Cykl rozwojowy
Pasze zanieczyszczone odchodami ludzkimi z jajami
pasożyta są źródłem zakażenia zwierząt – żywicieli pośrednich. Pod
wpływem soku trawiennego, onkosfera zostaje uwolniona, przedostaje się
do naczyń świni lub dzika i wędruje wraz z krwią do mięśni, gdzie
osiedla się w formie finny – wągra typu cysticercus. Człowiek
spożywając niedogotowane, niedosmażone lub surowe mięso z dzika lub
świni (metka, tatar) umożliwia dalszy rozwój pasożyta. Wpuklony
czerwioch czyli scolex wywraca się (uwypukla na zewnątrz) z finny,
pęcherzyk w którym przebywał zanika, a główka i szyjka wzrastają oraz
rozwijają się w dojrzałego tasiemca. Pasożyt egzystuje w jelicie
cienkim człowieka. Tasiemiec żyje około 20 lat. Żywicielem pośrednim
może być również królik.
Objawy
eozynofilia, bóle brzucha, nudności, zgaga, wychudzenie.
Diagnostyka
Badanie kału na obecność członów lub jaj. Metoda
dekantacji, metoda flotacji, metoda rozmazu Kato-Miura. Test ELISA
wykrywający antygeny tasiemca.
Leczenie
Prazykwantel (Cesol, Biltricide, Cisticide Merck - tabl.) 10-20 mg/kg m.c. jednorazowo.
Niclosamide (Tredemine, Yomesan) – tabl. 500 mg, nowy lek tasiemcobójczy przeciwwskazany w okresie ciąży. Stosowany w dawce 1 g (2 tabl.) na raz, po 1 godzinie ponownie w tej samej dawce; kuracja musi być stosowana na czczo. Na drugi dzień zastosować środek łagodnie przeczyszczający.
Niclosamide (Tredemine, Yomesan) – tabl. 500 mg, nowy lek tasiemcobójczy przeciwwskazany w okresie ciąży. Stosowany w dawce 1 g (2 tabl.) na raz, po 1 godzinie ponownie w tej samej dawce; kuracja musi być stosowana na czczo. Na drugi dzień zastosować środek łagodnie przeczyszczający.
Epidemiologia i profilaktyka
Zakażenie dzików i świń następuje wskutek
nawożenia pól uprawnych fekaliami ludzkimi (szambo) i osadami z
oczyszczalni ścieków. Roślinność pochodząca z takich pól jest
zanieczyszczona jajami i stanowi potencjalne zagrożenie. Człowiek przez
to może również stać się żywicielem pośrednim, a nie tylko ostatecznym.