Krótka historia konserwantów

Konserwanty zaczęto stosować już w Starożytności. Jednym z celów konserwowania było wydłużenie możliwego okresu przechowywania produktów żywnościowych. Najczęściej stosowanymi konserwantami w dawnych czasach były:

-sól kuchenna

-miód

-wino

-a później spirytus etylowy

Przez długi czas jako konserwantów używano również zioła i przyprawy, a następnie wydzielane przez nie oleje eteryczne, niektóre żywice, produkty rafinowania ropy naftowej i kreozot.

W XIX i XX wieku konserwanty chemiczne pochodzenia naturalnego i syntetycznego uzyskały szerokie zastosowania w przemyśle żywieniowym i perfumeryjno-kosmetycznym. Początkowo były to kwasy: siarkowy, salicylowy, sorbinowy, benzoesowy i ich sole.
Wraz z odkryciem antybiotyków postrzegano je początkowo jako obiecujące konserwanty, lecz w związku z ogromną ilościa niepożądanych efektów ubocznych zrezygnowano z ich szerokiego zastosowania w tym charakterze.

Obecnie w celu optymalizacji pozytywnego oddziaływania konserwantów, dla każdej grupy produktów żywnościowych opracowano specjalne zrównoważone mieszanki konserwantów zapewniające uniwersalne zastosowanie.

Podstawowe grupy konserwantów

Dodatki do żywności

Są to substancje zapewniające zniszczenie lub spowolnienie rozwoju mikroorganizmów w produkcie żywnościowym. Produkt jednocześnie chroniony jest przed pojawieniem nieprzyjemnego zapachu i posmaku, pleśni i toksyn pochodzących z mikroorganizmów.
Stosuje się konserwanty o kodach od E-200 do E-299, jednak w większości krajów wykorzystywanie pewnych substancji z tej listy może być ograniczone przez ustawodawstwo lub zalecenia Ministerstwa Zdrowia.

Konserwanty kosmetyczne

Podobnie, jak w wypadku produktów spożywczych, stosuje się konserwanty z listy od E-200 do E-299, chociaż znów wykorzystanie niektórych z nich może podlegac ograniczeniom. Co roku weryfikuje się pewne substancje i górne granice dopuszczalnych ich dawek.
W wielu przypadkach rolę konserwantów pełnią olejki eteryczne. Jednak ich zastosowanie w kosmetykach stopniowo się zmniejsza, ponieważ producenci wolą korzystać ze standaryzowanych komponentów syntetycznych (konserwantów), zamiast z substancji naturalnych, których skład jest zmienny, a zastosowanie droższe. Wiele firm wprowadza na rynek specjalne kompozycje o zastrzeżonych nazwach (np. Bactericid MB).

Konserwanty i stabilizatory w przemyśle farmaceutycznym

W celu zachowania pewnych kompozycji w farmacji często stosuje się konserwanty. Rolę konserwanta dla różnych wyciągów etanol. Poza nim najbardziej rozpowszechnione w wypadku maści są parabeny.

Oddziaływanie konserwntów na organizm ludzki

Większość konserwantów pełni rolę bakteriobójczą. Mogą one negatywnie wpływać na florę bakteryjna jelit tłumiąc rozwój pożytecznych bakterii.