Garbniki to związki organiczne będące pochodnymi fenolokwasów. Są szeroko rozpowszechnione w prawie wszystkich organach roślin, jednakże na ogół występują w niskich stężeniach. Większe ilości garbników spotkać można w starych i zamierających komórkach.

Acidum tannicum ma postać żółtawego proszku lub błyszczących płatków o ściągającym smaku. Rozpuszcza się w wodzie, glicerynie i w spirytusie. Tanina występuje w wielu roślinach, np. w herbacie, nadając jej cierpki smak. W medycynie stosowana jest jako środek ściągający, przeciwbiegunkowy, przeciwzapalny w chorobach błon śluzowych przewodu pokarmowego i skóry. Wywiera działanie odkażające, bowiem koaguluje (ścina) białko bakterii zabijając je. Do celów leczniczych i przemysłowych otrzymywana jest syntetycznie lub z chińskich i tureckich galasówek. Można ją również otrzymać z dębianek (galasy na liściach dębu).

W nieżytach jelit nie używa się czystej taniny, ponieważ drażni śluzówkę żołądka i jelit. W nieżytach przewodu pokarmowego stosuje się połączenie taniny z białkiem – albuminą (albuminian taniny = białczan taniny), np. preparat Tanninum albuminatum (Herbapol Wrocław) w postaci tabletek 0,5 g. Lek ten w jelitach ulega rozpadowi do kwasu galusowego, który po wchłonięciu się do krwi jest wydalany wraz z moczem. Tanninum albuminatum pochłania liczne toksyny (jady bakteryjne, niektóre związki chemiczne), denaturuje enzymy organizmów chorobotwórczych, zagęszcza rozwodnioną treść pokarmową i kałową, działa przeciwzpalnie, obkurcza naczynia krwionośne i hamuje krwawienia. Zażywa się go przy niestrawności, stanach zapalnych przewodu pokarmowego, zatruciach, biegunce i wzdęciach. Jest bardzo skuteczny w działaniu i bezpieczny dla zdrowia. Dawkowanie: dorośli i młodzież - 3-4 razy dz. po 2 tabl.; dzieci powyżej 3 rż. – 1 tabl. 3-4 razy dz.

Tanina zastosowana miejscowo na skórę wywołuje denaturację białek, tworząc nierozpuszczalną warstwę ochronną. Hamuje krwawienia z drobnych naczyń. Użyta zewnętrznie zmniejsza wydzielanie potu, wykazuje działanie ochronne przed promieniami ultrafioletowymi UV. Taninę można stosować w postaci 3-5% zasypki lub 5-10% maści; w roztworach 0,5% do lewatyw i płukania żołądka oraz w roztworach 5% do pędzlowania chorych miejsc, a oto przykłady starych receptur:

Stomatosol (Elanda): fl. 15 ml i 45 ml – płyn zawierający nalewkę z dębianek, z arniki i z pięciornika; stosowny do pędzlowania nadżerek i aft w jamie ustnej.

Dentosept (Phytopharm z Klęki) – fl. 30 g i 100 g – płyn zawierający wyciąg z kory dębowej, rumianku, szałwi, tymianku, arniki, mięty i tataraku; do pędzlowania i płukania (roztwór) błon śluzowych w jamie ustnej przy stanach zapalnych, bolesnych uszkodzeniach, aftach, zajadach, nadżerkach, ropniach dziąseł; roztwór do płukania: 5 ml leku na ¼ szklanki wody przegotowanej; płukać kilka razy dz. Lek bardzo wartościowy. Phytopharm produkuje również Dentosept A o podobnym składzie jak poprzedni, jednakże zawierający dodatkowo benzokainę i boraks. Zalecany do pędzlowania (4-5 razy dz.) aft, nadżerek w jamie ustnej i odleżyn po protezach zębowych.

Enterosol (Phytopharm) – fl. 100 g – płyn zawierający wyciąg z dębu, krwawnika, glistnika, wierzby, bożego drzewka, szałwi i tymianku – stosowany w nieżycie przewodu pokarmowego, przy bólach brzucha, skurczach jelit, bolesnych biegunkach i wzdęciach. Szczególnie cenne jest dodanie do preparatu wyciągu z glistnika, co jest nieczęste w polskich preparatach. Stosuje się doustnie w dawce 5 ml w ½ szkl. wody lub soku 3-4 razy dz.

Garbniki pełnią u roślin bardzo ważne funkcje ochronne i obronne przed szkodnikami oraz patogenami (bakteriami, grzybami, wirusami). Zabezpieczają więc organizm roślin przed pasożytami. Ponadto absorbują wiele toksycznych związków chemicznych (np. metale, pestycydy) tworząc z nimi mniej toksyczne kompleksy. Ponadto garbniki regulują wzrost i różnicowanie komórek (regulatory wzrostu i rozwoju).

Spośród kwasów fenolowych warto wspomnieć o kwasie choryzmowym. Ulega on przemianom do aminokwasów aromatycznych, kwasu p-aminobenzoesowego i chloramfenikolu, który jest naturalnym antybiotykiem, znanym pod nazwą detreomycyny.

Garbniki mają cierpki smak. W dużych ilościach garbniki występują w owocach borówki, w owocach tarniny, czeremchy, w liściach szałwi, w korze dębowej, olchowej, wierzbowej, bukowej, jesionowej i in.