WITAMINA B12  

Inne nazwy: kobalamina, cyjanokobalamina, czynnik przeciwanemiczny, czynnik wątrobowy, factor Castle'a.
Witamina BI2, rozpuszczalna w wodzie, jest ogólną nazwą związków tzw. korynoidów o zbliżonej budowie chemicznej i podobnej funkcji fizjologicznej. Witamina B12 jest krwiotwórczym czynnikiem wątroby, którego czynność hemopoetyczna polega na udziale w syntezie protoporfiryn i przekształceniu kwasu foliowego w folinowy. Witamina B12 łącznie z kwasem foliowym jest niezbędna w syntezie rybozydów purynowych szpiku i tworzeniu krwinek czerwonych i białych. Ponadto uczestniczy w dojrzewaniu komórek nabłonkowych, wykazuje właściwości neurotropowe i ochraniające miąższ wątroby. Bierze udział w syntezie aminokwasów i kwasów nukleinowych. Pełni ponadto funkcje koenzymu w przemianie kwasów organicznych, np. bursztynowego i metylojabłkowego. Witamina B12 uczestniczy w syntezie metioniny. Aby prawidłowo wchłaniać w jelitach, niezbędny jest tzw. czynnik Castle'a, produkowany w żołądku. Dlatego część chorób żołądka powoduje niedobór witaminy BI2. 
  
NIEDOBÓR
Zapasy witaminy B12 zgromadzone w wątrobie zdrowego człowieka wystarczają do pokrycia zapotrzebowania człowieka na około 3 lata. Do niedoboru dochodzi zazwyczaj u jaroszy, u osób ze schorzeniami związanymi z nieprawidłową produkcją czynnika Castle'a w żołądku lub zaburzeniami wchłaniania w jelitach. Wśród objawów dominują:
• zaburzenia powstawania ciałek krwi, zwłaszcza czerwonych -niedokrwistość złośliwa, magaloblastyczna (choroba Addisona - Biermera),
•    zmiany zwyrodnieniowe błony śluzowej żołądka
•    zaburzenia żołądkowo jelitowe i brak apetytu
•    stany zapalne ust
•    zaburzenia w układzie nerwowym (zaburzenia czucia, niezborność ruchów, zmęczenie, drętwienie rąk i nóg, trudności w chodzeniu)
•    zaburzenia wzrostu u dzieci
•    niemiły zapach ciała                   .
•    hiperhomocysteinemia 
•    jąkanie się
•    depresja
•    dolegliwości miesiączkowe

NADMIAR
Nie są znane objawy przedawkowania witaminy BI2. Przy stosowaniu przez dłuższy czas
megadawek tej witaminy zaobserwowano u niektórych ludzi objawy uczuleniowe.

ŹRÓDŁA WITAMINY B12
Witamina B12 nie jest syntezowana ani przez zwierzęta, ani przez rośliny wyższe, ale tylko przez
bakterie. Głównym jej źródłem są produkty zwierzęce, zwłaszcza wątroba i mleko, ryby. W
niewielkim stopniu jest tworzona przez bakterie w przewodzie pokarmowym, skąd jest wchłaniana
tylko w obecności tzw. czynnika krwiotwórczego wewnętrznego.
Bogatym źródłem kobalaminy (powyżej 20 ug w lOOg) są ryby (szczupaki), wątroby i nerki:
wieprzowe, wołowe, cielęce i drobiowe.
Preparaty: Cyjanokobalamina dopuszczona do obrotu w sklepach zielarskich tylko w preparatach
złożonych - witaminowych i mineralno-witaminowych; 
  
DZIENNE ZAPOTRZEBOWANIE
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 (|ig/osobę) wg zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia
w Warszawie 
Niemowlęta 0-0,5 0,5 0,5 - 1,0 1,5 Dzieci 1 - 3 lat 2,0 4 - 6 lat 2,5 7 - 9 lat 3,0 Młodzież chłopcy 10-12 lat 3,0 chłopcy 13 - 15 lat 3,0 chłopcy 16- 18 lat 3,0 dziewczynki 10-12 lat 3,0 dziewczynki 13 -15 lat 3,0 • dziewczynki 16 - 18 lat 3,0 Mężczyźni 22 19-25 lat - aktywność fizyczna mała 3,0 - aktywność fizyczna umiarkowana 3,0 - aktywność fizyczna duża 3,0 26 - 60 lat - aktywność fizyczna mała 3,0 - aktywność fizyczna umiarkowana 3,0 - aktywność fizyczna duża 3,0 powyżej 60 lat 3,0 Kobiety 19 - 25 lat - aktywność fizyczna mała 3,0 - aktywność fizyczna umiarkowana 3,0 - aktywność fizyczna duża 3,0 26 - 60 lat - aktywność fizyczna mała 3,0